Tabletka dzień po określana jest mianem antykoncepcji awaryjnej, tzw. postkoitalnej. Możliwość skorzystania z niej jest w sytuacji, gdy nie doszło jeszcze do zapłodnienia, a procedura przyjęcia została wykonana tak, jak instrukcja na to wskazuje. Należy mieć świadomość, że tabletka dzień po nie może być traktowana jako alternatywa dla klasycznej antykoncepcji i należy ją stosować jedynie w wyjątkowych okolicznościach.
Polska a antykoncepcja awaryjna
Temat związany z antykoncepcją pod każdym względem w Polsce wywołuje niemałe poruszenie, nie inaczej jest w przypadku, gdy w grę wchodzi tabletka dzień po, aczkolwiek warto zaznaczyć, że nadal ten lek jest w pełni legalny do użytku.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o opiece zdrowotnej z dnia 24.06.2017 r. w Polsce tabletka dzień po może zostać wydana jedynie na podstawie recepty, czyli aktualnie musi zostać wystawiona e-Recepta na jeden z dwóch leków. Z racji szerokiej cyfryzacji polskiej służby zdrowia, kobieta nie musi odwiedzać lekarza w jego gabinecie, może również skorzystać z e-Wizyty, należy mieć na uwadze, że przed skorzystaniem z leków warto wykluczyć ciążę minimum testem ciążowym, a najbezpieczniejszą opcją jest badanie USG, które wykluczy ewentualnie ciążę pozamaciczną, która jest jednym z największych przeciwwskazań do tego leku.
W jakich sytuacjach należy skorzystać z antykoncepcji awaryjnej?
Tabletka dzień po jest wykorzystywana w sytuacji, gdy jest zagrożenie zajścia w ciążę poprzez:
- pominięcie regularnej tabletki antykoncepcyjnej,
- nieprawidłowe przyjęcie tabletki antykoncepcyjnej,
- pęknięta lub zsunięta podczas stosunku prezerwatywa,
- brak jakiegokolwiek zabezpieczenia podczas stosunku,
- stosunek przerywany,
- wypadnięcie krążka domacicznego,
- odklejenie się plastra antykoncepcyjnego,
- gwałt*.
Gwałt to poważne przestępstwo, które ścigane jest przez odpowiednie organy. W przypadku gwałtu niezwłoczne jest zgłoszenie do szpitala w celu pobrania wymazów, które pozwolą na ewentualną identyfikację sprawcy. Każdy zdaje sobie sprawę, jak piekielnie trudne jest to doświadczenie, ale takie sytuacje nie mogą zostać bezkarne i należy zrobić wszystko, aby policja odnalazła tego, który dokonał tego karygodnego czynu. Osoba po takich przeżyciach również powinna być pod opieką psychiatryczną, ponieważ takie wydarzenie jest bardzo obciążające psychicznie.
Rodzaje antykoncepcji awaryjnej
W Polsce dostępne są dwa leki, które określane są jako tabletka dzień po, obie opierają się na dwóch innych substancjach aktywnych, ale jednocześnie obie wykazują się wysoką skutecznością, jeśli skorzysta się z nich w odpowiedni sposób:
- jeden z leków opiera się na substancji aktywnej, która nosi nazwę lewonorgestrel. Optymalny czas przyjęcia tego leku to 72 godziny, ale zaleca się, aby odbyło się to w ciągu pierwszych 24 godzin, wtedy jest najwyższy procent skuteczności i jest to aż 99%. Działanie tego leku opiera się na zmianach fizjologicznych endometrium, czyli błony śluzowej macicy. A to oznacza, że zagnieżdżenie się zarodka jest wręcz niemożliwe, dodatkowo lek ten może powodować zahamowanie owulacji. Producent zaleca przyjęcie dodatkowej tabletki, jeśli po trzech godzinach po przyjęciu leku wystąpiły wymioty.
Powinno się zwrócić uwagę na fakt, że po skorzystaniu z tego leku zaleca się zabezpieczać mechanicznie, czyli za pomocą prezerwatywy, krążków dopochwowych, kapturków naszyjkowych czy środków plemnikobójczych do wystąpienia kolejnej miesiączki. Tabletka dzień po nie stanowi przeciwwskazań do dalszego korzystania z antykoncepcji hormonalnej,
- drugi z leków jako substancję aktywną ma uliprystal. Lek ten należy przyjąć maksymalnie do 120 godzin po niezabezpieczonym stosunku, aczkolwiek najskuteczniejszym czasem są 24 godziny, podczas których wskaźnik skuteczności jest na poziomie 98%. Ta tabletka dzień po powoduje przede wszystkim zahamowanie owulacji. Dodatkowy składnik tego leku wywołuje zmiany w endometrium w sytuacji, gdy owulacja już była, a dzięki temu składnikowi utrudniona jest implantacja zarodka.
Przeciwwskazania
Jak każdy lek, który ma silne działanie ingerujące w nasz organizm, tabletka dzień po ma on listę przeciwwskazań, do których należy się bezwzględnie dostosować:
- ciąża,
- ryzyko ciąży pozamacicznej,
- karmienie piersią,
- astma oskrzelowa,
- nowotwory hormonozależne,
- zaburzenia zakrzepowo-zatorowe,
- niewydolność wątroby,
- konflikt z innymi lekami,
- zaburzenia wchłaniania,
- tabletka dzień po, która została już przyjęcia w tym samym cyklu.
Tabletka dzień po – możliwe skutki uboczne
Wraz z listą przeciwwskazań jest również lista i skutków ubocznych, które mogą dotknąć kobietę, jeżeli przyjmie tabletkę dzień po. Najczęściej kobieta odczuwa:
- nudności oraz wymioty,
- zawroty oraz bóle głowy,
- tkliwość piersi,
- zmęczenie, znużenie, bezsenność,
- ból pleców, lędźwi oraz w okolicy miednicy,
- wahania nastrojów, uczucie niepokoju,
- dyskomfort w okolicy podbrzusza,
- uczucie opuchnięcia,
- wydzielina z dróg rodnych,
- krwawienie niezależne od cyklu,
- rozregulowanie cyklu miesiączkowego.
Podsumowanie
Tabletka dzień po jest lekiem, który jest potrzebny kobietom, ponieważ są sytuacje, nad którymi nie mamy kontroli. Należy mieć jednak wiedzę, że to silny lek i należy go używać zgodnie z zaleceniami na ulotkach, ponieważ tylko i wyłącznie wtedy antykoncepcja awaryjna zadziała tak, jak tego oczekujemy. Każdą wątpliwość wyjaśni ginekolog, e-Wizyta to wyjście, które pozwoli zaoszczędzić czas, który w przypadku antykoncepcji awaryjnej jest niesamowicie ważny.
Artykuł partnera